Co to są obligacje korporacyjne? Gdzie można je kupić i czy są bezpieczne?

Sprawa wydaje się prosta – Ty pożyczasz pieniądze firmie, firma oddaje ci kapitał powiększony o odsetki, obydwie strony są zadowolone. Instrument nazywany jest obligacją, więc zapewne jest bezpieczny. Tylko czy na pewno? Czy firma może nie wykupić obligacji? I co wtedy? Co to są obligacje korporacyjne i czy opłaca się w nie inwestować? Sprawdźmy.

Czym są obligacje korporacyjne? Podstawowe informacje

Spółki, przedsiębiorstwa czy startupy do swojego rozwoju potrzebują pieniędzy. Skalowanie firmy zawsze wiąże się w dużymi wydatkami, często to, ile kapitału uda się pozyskać decyduje o ostatecznym sukcesie firmy. Pieniędzy można szukać na wiele sposobów, najczęściej pierwsze zapytania kieruje się do funduszy, mają oni jednak często dość restrykcyjne wymagania. Podobnie sprawa wygląda z kredytami bankowymi. Na to, aby pożyczyć pieniądze od banku trzeba sobie w pewien sposób zasłużyć. Posiadać zdolność kredytową, wykazywać przychody, zdrową strukturę firmy czy mieć odpowiednio długą historię obecności na rynku. Jeśli więc firmy nie mogą korzystać z  powyższych dwóch form wsparcia, lub jeśli jest ono niedostatecznie wysokie, to często decydują się poprosić o kapitał inwestorów, emitując obligacje korporacyjne. Polegają one na pożyczeniu określonej kwoty na konkretny okres czasu, na przykład 12 miesięcy i zwrot po tym czasie całej pożyczonej kwoty, wraz z odsetkami.

Czy warto? Jakie są zalety?

Inwestowanie w obligacje korporacyjne może okazać się korzystne ze względu na relatywnie wysokie oprocentowanie. Zazwyczaj firmy emitujące obligacje są w stanie zaoferować kilka procent (2- 3%) wyższe oprocentowanie niż  jesteś w stanie uzyskać poprzez inwestowanie w obligacje skarbowe.

Bariera wejścia praktycznie nie istnieje, minimalna wartość inwestycji na rynku wtórnym może wynosić nawet 100 zł, rynek obligacji korporacyjnych jest więc dostępny dla każdego.

Inną ważną zaletą są niskie koszty inwestowania w obligacje korporacyjne – opłaty dotyczą przede wszystkim prowadzenia rachunku maklerskiego.

Obligacje korporacyjne są notowane na giełdzie, co oznacza, że w rynkowo trudnych okresach mogą być znacznie przecenione by później odbić się i zanotować genialne wzrosty – dla wielu niebojących się ryzyka inwestorów, obligacje korporacyjne stanowią interesującą okazję inwestycyjną.

Suma sumarum, jeśli postawisz na dobre, rentowne, płynne spółki to jesteś w stanie wyciągnąć większy zarobek niż z obligacji skarbowych i lokat bankowych.

Wady i ryzyka obligacji korporacyjnych

Niestety obligacje korporacyjne obarczone są znacznie wyższym ryzykiem niż obligacje skarbowe. Dużo częściej zdarzają się bankructwa firm, niż całych krajów, choć i te miały już miejsce. Pomimo obietnicy wyższych zysków może okazać się, że  utracisz część lub nawet cały swój wkład.

Jak często firmy nie spłacają swoich zobowiązań?

Trudno to dokładnie oszacować, gdyż każdy rok jest inny. Z reguły wyemitowanych przez siebie obligacji nie wykupują tylko spółki znajdujące się w słabej kondycji finansowej, co stanowi kilka procent całego rynku. Ilość niespłaconych obligacji powiększa się jednak w okresach spowolnienia gospodarczego, wtedy do nierzetelnych płatników dołączają spółki, które w normalnych warunkach radzą sobie dobrze. O poziomie niewykupionych obligacji informuje nas tzw. Indeks Default Rate.

Gdzie można kupić obligacje korporacyjne?

Istnieje kilka sposobów na zakup obligacji korporacyjnych:

• na rynku pierwotnym – w ofercie publicznej
• na rynku pierwotnym – w ofercie prywatnej
• na rynku wtórnym Catalyst
• pośrednio poprzez fundusze inwestycyjne

Oferta publiczna

Publiczna emisja obligacji korporacyjnych może zostać przeprowadzona na podstawie prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego. Pierwsza metoda jest pełniejszą, bardziej rozbudowaną formą a sam prospekt przygotowywany jest przez wiele miesięcy i akceptowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. W drugim przypadku, mamy do czynienia z małą emisją publiczną, a KNF nie przygląda się tak wnikliwie dokumentom, akceptując jedynie materiały reklamowe emitenta. Na stronie https://obligacje.pl/pl/emisje znajdziesz informacje o trwających aktualnie emisjach. Obligacje korporacyjne oferowane w ramach emisji publicznej możesz kupić w jednym lub kilku domach maklerskich.

Nie wszystkie obligacje z oferty publicznej trafiają następnie do obrotu na rynek Catalyst.

W niektórych przypadkach emitent obligacji może mieć prawo do przedterminowego wykupu obligacji – w takich przypadkach obligatariuszom zostaje wypłacona dodatkowa premia. Może się też zdarzyć, ze chętnych jest więcej niż przewidywana pula obligacji – wtedy dochodzi do redukcji złożonych zapisów.

Oferta prywatna

Prywatna emisja obligacji korporacyjnych różni się w głównej mierze tym od publicznej, że nie może trafić do więcej niż 149 inwestorów. To proste założenie skutkuje tym, iż oferta zwykle trafia do elitarnego grona inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych dysponujących większym kapitałem. Z reguły, kwota wejścia w tego typu inwestycję oscyluje w granicach 50 000 zł.

Jesteś zainteresowany? Aby mieć szansę na zakup w emisji prywatnej musisz wcześniej zarejestrować się w bazie potencjalnych inwestorów w domach maklerskich wyspecjalizowanych w przeprowadzaniu tego rodzaju ofert. Następnie otrzymasz PNO (Propozycję Nabycia Obligacji), na podstawie której będziesz mógł podjąć decyzję czy wchodzisz w tę inwestycję czy nie, zazwyczaj musisz się określić w ciągu 3 tygodni.

Posiadanie rachunku maklerskiego nie jest tu konieczne (obligacje mogą zostać zapisane na rachunku sponsora emisji), ale na pewno jest wygodniejsze dla inwestora.

Prywatna emisja obligacji to dla emitenta prostszy i szybszy sposób na pozyskanie kapitału niż emisja publiczna. Emitent samodzielnie ustala czas spłaty odsetek, dobrą praktyką jest ich wypłata inwestorom 2 lub 4 razy w roku, choć rozwiązania są przeróżne – jako inwestor odsetki możesz otrzymywać co miesiąc lub tylko jednorazowo w momencie wykupu papierów wartościowych.

Rynek Catalyst

Catalyst to nic innego jak nazwa rynku wtórnego, na którym handluje się obligacjami, którego organizatorem jest Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Znajdziesz tutaj papiery kilkudziesięciu przedsiębiorstw w różnych cenach, różnym terminie wykupu, różnym stopniu bezpieczeństwa. Oprócz obligacji korporacyjnych, na Catalyst możesz zrealizować handel obligacjami spółdzielczymi, komunalnymi, skarbowymi, zamiennymi czy listami zastawnymi. Największą wadą rynku wtórnego obligacji jest jego płynność – niejednokrotnie możesz napotkać problem ze sprzedażą swoich papierów wartościowych, a także inwestycja większego kapitału w obligacje korporacyjne nie będzie taka oczywista.

Fundusze inwestycyjne

Alternatywną formą jest inwestowanie w obligacje korporacyjne poprzez fundusze inwestycyjne. Zalety są oczywiste: profesjonaliści sprawdzą i dobiorą najlepsze firmy do portfela, zaoszczędzisz mnóstwo czasu, a także będziesz w stanie inwestować w papiery znacznie większej ilości przedsiębiorstw niż gdybyś to robił samodzielnie – fundusze inwestycyjne mają w portfelach setki obligacji, tym samym niewypłacalność jednego emitenta nie powoduje znacznych wahań wyników jak to ma miejsce przy portfelu złożonym z obligacji kilku spółek.

Wadą funduszy obligacji korporacyjnych są przede wszystkim koszty, którymi obciążani są inwestorzy. Opłata za zarządzanie funduszem, opłata manipulacyjna, inne dodatkowe opłaty – wszystko to należy dobrze sprawdzić i przeanalizować czy wszystkie te koszty nie pochłoną wypracowanego zysku. W okresie, gdy stopy procentowe są niskie, poziom opłat za zarządzanie funduszami obligacji ma jeszcze większe znaczenie, niejednokrotnie nawet niedoświadczony inwestor indywidualny jest w stanie uzyskać lepsze wyniki niż fundusze inwestycyjne prowadzone przez zawodowców.

Jak wybrać dobre obligacje korporacyjne?

Wybierając obligacje korporacyjne powinniśmy zwrócić uwagę przede wszystkim na kondycję firmy, której chcemy pożyczyć  środki. Może okazać się, że są to ostatnie tchnienia danej jednostki i emitowane obligacje można przyrównać do przysłowia, w którym tonący łapie się brzytwy. Wielu właścicieli, kiedy tylko widmo upadku zajrzy im w oczy, zrobi niemal wszystko dla ratowania swojej firmy, włącznie z ukrywaniem części informacji, czy tak zwaną kreatywną księgowością. Wybierając obligacje korporacyjne naturalnie powinniśmy sprawdzić też ich oprocentowanie czy czas trwania i zestawić te dane z ofertami konkurencyjnymi. Inwestując większe kwoty bardzo wskazane jest przeczytanie dokładnie całej umowy lub poproszenie o to prawnika. Czasami kilkaset złotych może zaoszczędzić nam wiele stresu. Obligacje korporacyjne to inwestycja z jednej strony w miarę bezpieczna, z drugiej jednak dla inwestorów podejmujących świadome ryzyko utraty środków. Podjęcie decyzji o zainwestowaniu w obligacje korporacyjne każdorazowo powinno być poprzedzone głęboką analizą i sprawdzeniem kondycji danej firmy.