S&P 500, oznaczenie będące skrótem rozwinięcia Standard & Poor’s 500, jest znane powszechnie jako indeks giełdowy śledzący wartość 500 największych amerykańskich korporacji. Akcje spółek wchodzących w skład indeksu notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Nowym Jorku (NYSE) i na Nasdaq. Samo określenie – Standard & Poor’s – odnosi się do agencji ratingowej dostarczającej dane finansowe, oceny kredytowe inwestycji oraz różne inne wskaźniki oceny przedsiębiorstw. Poznajmy historię powstania S&P 500 i możliwości inwestowania w oparciu o ten indeks.
Co to jest S&P 500?
S&P 500 to ważony według kapitalizacji rynkowej indeks składający się z 500 wiodących, publicznie notowanych na giełdzie firm ze Stanach Zjednoczonych. W jego skład wchodzą najbardziej znane na świecie korporacje takie jak Apple, Meta Platforms (Facebook), Alphabet (Google), Amazon, Microsoft, Tesla, Ford, Coca-Cola, McDonald 's, Nike, Johnson & Johnson, Procter & Gamble etc.
Mimo, iż indeks przyjął swoją obecną wielkość (i nazwę) w 1957 roku, historia S&P sięga w rzeczywistości lat 20. XX wieku. Początkowo indeks śledził 90 spółek. Stopniowo portfolio było rozszerzane („po drodze” w analizie znajdowały się 423 przedsiębiorstwa) by docelowo zamknąć się listą 500 spółek.
Średni zwrot z inwestycji od jego powstania w 1928 roku do końca roku 2022 wynosi 9,82%. Natomiast średni zwrot z inwestycji od przyjęcia 500 spółek do indeksu w 1957 do końca roku 2022 roku wynosi 10,15%. Tak dobre wyniki, powodują iż inwestowanie w S&P 500 jest szczególnie popularne wśród inwestorów długoterminowych.
Historia S&P 500 – kroki milowe indeksu
| 4 czerwca 1968 | 100.38 | Po raz pierwszy powyżej 100 |
|---|---|---|
| 19 października 1987 | 224.84 | Czarny Poniedziałek, spadek o ponad 20% w ciągu 1 dnia |
| 24 marca 1995 | 500.97 | Po raz pierwszy powyżej 500, największy jednoroczny wzrost |
| 2 lutego 1998 | 1,001.27 | Po raz pierwszy powyżej 1000 |
| 9 października 2007 | 1,565.15 | Po raz pierwszy powyżej 1500, tuż przed kryzysem finansowym |
| 13 października 2008 | 1,003.35 | Największy jednodniowy zysk, wzrost o 11.6% |
| 26 sierpnia 2014 | 2,000.02 | Po raz pierwszy powyżej 2000 |
| 12 lipca 2019 | 3,013.77 | Po raz pierwszy powyżej 3000 |
| 12 marca 2020 | 2,480.64 | Największy procentowy spadek od Czarnego Poniedziałku |
| 23 marca 2020 | 2,237.40 | Dołek notowań po spadkach |
| 28 sierpnia 2020 | 3,508.01 | Po raz pierwszy powyżej 3500 |
| 1 kwietnia 2021 | 4,019.87 | Po raz pierwszy powyżej 4000 |
| 13 października 2021 | 4,519.63 | Po raz pierwszy powyżej 4500 |
| 3 stycznia 2022 | 4,796,56 | Nowy rekord wszechczasów |
| 14 października 2022 | 3,583,07 | Spadki spowodowały powrót do poziomu 3500 |
- W ciągu pierwszej dekady po jej wprowadzeniu w 1957 roku i odzwierciedlając ekspansję gospodarczą w Stanach Zjednoczonych po II wojnie światowej
- Od 1969 do 1981 roku indeks stopniowo spadał
- Podczas kryzysu finansowego w 2008 roku i Wielkiej Recesji indeks S&P 500 spadł o 46,13% od października 2007 roku do marca 2009 roku.
- W marcu 2013 roku S&P odbił się po kryzysie i kontynuował dziesięcioletni okres wzrostu od 2009 do 2019 roku, wzrastając o ponad 250%.
- Pandemia COVID-19 w 2020 roku spowodowała, że indeks S&P 500 spadł o niemal 20%.
- S&P 500 odzyskał się w drugiej połowie 2020 roku, osiągając kilka nowych historycznych rekordów na przełomie 2021 i 2022 roku, ale następnie stracił ponad 1100 punktów w 2022 roku, zanim w czerwcu 2022 roku zanotował odbicie.
S&P 500 – historyczne wyniki, zwrot z inwestycji
Poniższa tabela przedstawia zwrot z inwestycji w S&P 500 wraz z dywidendą wypłacaną przez spółki wchodzące w skład indeksu za okres 1995-2022
| 1995 | 37.20% |
| 1996 | 22.68% |
| 1997 | 33.10% |
| 1998 | 28.34% |
| 1999 | 20.89% |
| 2000 | -9.03% |
| 2001 | -11.85% |
| 2002 | -21.97% |
| 2003 | 28.36% |
| 2004 | 10.74% |
| 2005 | 4.83% |
| 2006 | 15.61% |
| 2007 | 5.48% |
| 2008 | -36.55% |
| 2009 | 25.94% |
| 2010 | 14.82% |
| 2011 | 2.10% |
| 2012 | 15.89% |
| 2013 | 32.15% |
| 2014 | 13.52% |
| 2015 | 1.38% |
| 2016 | 11.77% |
| 2017 | 21.61% |
| 2018 | -4.23% |
| 2019 | 31.21% |
| 2020 | 18.02% |
| 2021 | 28.47% |
| 2022 | -18.01% |
Metody inwestowania w S&P 500
Z pewnością niejednokrotnie słyszałeś, że inwestowanie w S&P 500 jest opłacalne w długim okresie czasu. Potwierdza to zresztą powyższe zestawienie, z którego jasno wynika, że przez zdecydowaną większość lat indeks był na plusie. Pytanie, które się nasuwa – jak można inwestować w S&P 500? Indeks to nie instrument finansowy. Jest wiele metod cechujących się różnym poziomem ryzyka, wysokością potrzebnego do inwestycji kapitału czy dostępnością instrumentów dla inwestorów indywidualnych. Przyjrzyjmy się najpopularniejszym metodom:
Metoda 1 – Fundusze ETF
Fundusze ETF (Exchange Traded Funds) starają się wiernie odwzorować zachowanie indeksu replikując w tych samych proporcjach akcje spółek wchodzące w skład S&P 500. Ich popularność wynika z niezwykle niskich opłat za zarządzanie, w wielu przypadkach zupełnie nieodczuwalnych dla inwestora. Na rynku znajdziesz dziesiątki ETF-ów na S&P 500, wśród najchętniej kupowanych znajdują się SPDR S&P 500 ETF Trust, iShares Core S&P 500 ETF, Vanguard S&P 500 ETF czy Invesco S&P 500 ETF. ETF-y, podobnie jak akcje, są notowane na giełdzie. Aby je kupić potrzebujesz założyć rachunek maklerski.
Metoda 2 – Fundusze indeksowe
Fundusze indeksowe to klasyczne fundusze inwestycyjne zarządzane przez TFI. Nie są notowane na giełdzie papierów wartościowych. Celem funduszu JEST dążenie do osiągnięcia stopy zwrotu równej stopie zwrotu z indeksu S&P 500, przy czym produkt nie musi odzwierciedlać skład indeksu S&P 500. Jednostki uczestnictwa w funduszu opartym o indeks S&P 500 możesz kupić bezpośrednio w wybranym TFI, banku lub poprzez dystrybutora. Zwróć uwagę na nazwę takiego funduszu. W nazwie niekoniecznie pojawi się S&P 500, prędzej spotkasz się z określeniem „fundusz akcji rynku amerykańskiego”.
Metoda 3 – Lokaty strukturyzowane
Lokaty strukturyzowane to produkty inwestycyjne łączące tradycyjną lokatę bankową z komponentem inwestycyjnym, powiązanym z notowaniami danego aktywa. Produkt posiada gwarancje wypłaty włożonego kapitału, natomiast czy klient otrzyma odsetki i w jakiej wysokości zależy od zachowania indeksu S&P 500. Kluczowe są dwa terminy: dzień rozpoczęcia i zakończenia lokaty. Bank porównuje wycenę indeksu z tych dwóch terminów i na tej podstawie określa potencjalny zysk.
Ważne wydarzenia i ich wpływ na notowania S&P
Cykle koniunkturalne w latach 1957-1980
W ciągu pierwszej dekady od powstania indeksu S&P 500 wartość indeksu rosła odzwierciedlając gospodarczy boom. Od 1969 do wczesnych lat 80., indeks stopniowo spadał. W tym okresie gospodarka Stanów Zjednoczonych zmagała się z niskim wzrostem i wysoką inflacją.
Kryzys naftowy i recesja w latach 1980-1982
W 1973 roku Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC) wprowadziła embargo na dostawy ropy naftowej do Stanów Zjednoczonych. Podłożem był konflikt zbrojny, w którym Egipt i Syria zaatakowały Izrael dążąc do odzyskania utraconych terytoriów. Stany Zjednoczone udzieliły wsparcia wojskowego Izraelowi, co wywołało niezadowolenie wśród państw członkowskich OPEC, zdominowanych głównie przez kraje arabskie.
Embargo ropy naftowej spowodowało gwałtowny wzrost cen ropy naftowej, negatywnie wpływając na gospodarkę USA i cały rynek energetyczny na świecie. Dodatkowo, w 1979 roku irańska rewolucja spowodowała kolejny gwałtowny skok ceny ropy, co finalnie doprowadziło do recesji. Do 1981 roku indeks S&P 500 odnotowywał stopniowe spadki.
Ożywienie w latach 1982-1995
Poprzez podwyższanie stóp procentowych i interwencję Banku Centralnego USA, Rezerwa Federalna skutecznie złagodziła presję inflacyjną. Przyczyniło się to do hossy na rynku od 1982 do 2000 roku, kiedy ceny akcji rosły, a odwzorowujący je S&P 500 stabilnie wzrastał. W takim długim okresie indeks zanotował jedno istotne zawahanie na przełomie 1987 i 1988 roku.
Innymi czynnikami, które przyczyniły się do wzrostu cen amerykańskich akcji był trend spadających stóp procentowych, silny globalny wzrost gospodarczy wynikający z coraz większego stopnia globalizacji, wzrost klasy średniej, innowacje technologiczne, stabilna sytuacja polityczna i spadające ceny surowców.
Bańka internetowa (dot-com bubble) w latach 1995 -2001
Wzrosty w poprzednich okresach „były niczym” w porównaniu do tego co zdarzyło się podczas tzw. „bańki dotcomów”.
W 1995 roku Internet cały czas raczkował. Na całym świecie było jedynie 20 tys. stron internetowych. Jednak w tym właśnie roku, wraz z pojawieniem się systemu operacyjnego Windows 95 oraz przeglądarki Netscape, rozwój Internetu zaczął nabierać szalonego tempa. Na giełdach całego świata zaczął się okres euforii i nieprzemyślanych inwestycji w akcje firm działających w Internecie. Indeks S&P 500, który przed 1995 roku wynosił ponad 400 punktów, urósł w 2000 roku do ponad 1500 w szczytowym momencie.
Spekulacje oraz nadmierny entuzjazm doprowadziły do przewartościowania akcji i powstania bańki internetowej a następnie jej pęknięcia w 2000 roku. Do 2002 roku S&P 500 zdążył spaść aż o prawie 50%.
Kryzys finansowy i recesja w latach 2007-2009
Nie po raz pierwszy S&P 500 zdołał się odbudować. W 2007 roku osiągnął nowe rekordowe poziomy, przebijając nawet wyceny z czasów bańki dot-comowej.
Po czym historia się powtórzyła. Od połowy 2007 roku do połowy 2009 mieliśmy do czynienia z globalnym kryzysem finansowym wywołanym przez banki w Stanach Zjednoczonych udzielające kredytów hipotecznych subprime (kredyty o podwyższonym ryzyku). S&P 500 zaliczył jeszcze boleśniejszy spadek osiągając dołek w marcu 2009. Spadek ten był największym spadkiem na indeksie S&P 500 od czasów II wojny światowej.
10-letni globalny Rynek Byka w latach 2010-2020
Do marca 2013 roku indeks S&P mozolnie odrabiał poniesione podczas Wielkiej recesji straty, przekraczając po czterech latach zarówno wcześniejsze szczyty z 2007 roku, jak i szczyty związane z bańką technologiczną z 2000 roku. Potrzeba było naprawdę długiego okresu i ogromnej wytrwałości inwestorów aby odrobić straty sprzed ponad 12 lat, przełamać rekordy związane z bańką technologiczną z 2000 roku i utrzymać te zyski. Jednak rajd nie zakończył się w marcu 2013 roku.
Indeks rozpoczął niemal dziesięcioletni okres wzrostu. Stabilny wzrost gospodarczy i niskie stopy procentowe przyczyniły się do utrzymania wzrostu cen akcji przez nieprzeciętnie długi czas (najdłuższa hossa w historii).
Pandemia COVID-19 w latach 2020-2021
Globalne rozprzestrzenianie się Covid-19 na początku 2020 roku doprowadziło do tego, że wiele krajów wprowadziło kwarantanny, w ramach których nakazywano osobom pozostanie w domu, a przedsiębiorstwom nakazywano zamknięcie działalności. Oczekiwane negatywne skutki dla wzrostu gospodarczego spowodowały, że rynki akcji, takie jak S&P 500, znalazły się w poważnym kryzysie.
19 lutego 2020 roku indeks S&P 500 zamknął się na poziomie 3386 co było wówczas najwyższym wskaźnikiem wszechczasów. Do 23 marca 2020 roku indeks gwałtownie spadł do poziomu 2237 – co oznacza spadek o 34% w ciągu nieco ponad miesiąca. Skutki dla gospodarki Stanów Zjednoczonych były również poważne.
We wrześniu 2020 roku nadeszła nadzieja, która doprowadziła do przekroczenia przez S&P 500 poprzednich historycznych rekordów z lutego. Wiele czynników przyczyniło się do mega optymizmu na rynkach akcji, w tym biliony dolarów pomocy fiskalnej ze strony rządu USA, programy pożyczkowe dla walczących przedsiębiorstw, polityka pieniężna FED polegająca na niskich stopach procentowych oraz wyprodukowanie szczepionek przez taką firmę jak Pfizer.
Indeks S&P 500 wzrósł z najniższego poziomu z marca pandemii, który wynosił 2 237 do nowego rekordu wszechczasów na poziom 4 766 w grudniu 2021 roku.
Inflacja w latach od 2021
Odbicie indeksu S&P 500 i jego kontynuowany wzrost w 2021 roku zatrzymały się na początku 2022 roku, gdy presje inflacyjne zaczęły wpływać na gospodarkę światową. Gospodarki stale dotknięte były zerwanymi łańcuchami dostaw i produkcji, a do tego doszła jeszcze inwazja Rosji na Ukrainę, która spowodowała ogromne zawirowania na rynku surowców, w szczególności ropy i gazu ziemnego.
Wszystkie kraje, w tym USA rozpoczęły podnoszenie stóp procentowych, co spowolniło gospodarkę. Na ten moment indeks S&P 500 nie osiągnął swoich wcześniejszych szczytów z końca 2021 roku i początku 2022 roku.
Podsumowanie
S&P 500 ma długą historię wzrostu. W ciągu prawie stuletniego istnienia przeszedł wiele wzlotów i upadków, ale ogólnie generował korzystne zwroty w długim okresie czasu.
W S&P 500 możesz zainwestować za pomocą funduszy indeksowych oraz funduszy ETF. Takie rozwiązanie pozwoli zaoszczędzić co czas oraz uniknąć dużych opłat w porównaniu do tego gdybyś zdecydował się kupować poszczególne akcje samodzielnie. Indeks jest złożony z 500 największych i najbardziej płynnych spółek notowanych na giełdzie w Stanach Zjednoczonych. Jeśli zdecydujesz się na ten indeks, zyskasz automatyczną dywersyfikację swojego portfela, gdyż obejmuje on przedstawicieli różnych branż i sektorów gospodarki.
