Czym jest stopa inflacji?

11 marca, 2021

Z punktu widzenia inwestora inflacja jest niezwykle ważnym zagadnieniem. To jest to „coś” co musisz najpierw pokonać, aby móc powiedzieć, ze zarabiasz na rynku. Dopiero „po odliczeniu” inflacji możesz dokonać podsumowania jaki tak naprawdę zysk przyniosła twoja inwestycja. Kluczowym terminem będzie tu „stopa inflacji”, ale po kolei.

Inflacja – opis i charakterystyka

Inflacja jest to proces polegający na wzroście cen produktów, towarów oraz usług, które dostępne są na rynku. Inaczej mówiąc inflacja jest to zjawisko, które każdy z nas obserwuje idąc do sklepu po codzienne zakupy czy do fryzjera w postaci postępującego w czasie wzrostu cen. Proces ten jest zależny między innymi od całkowitej wartości pieniądza znajdującego się w danym momencie w obiegu oraz wartości PKB (Produkt Krajowy Brutto-wartość dóbr i usług świadczonych w danym kraju w ciągu kwartału lub roku). Ilość pieniądza w obiegu to jednocześnie wartość gotówki krążącej po rynku, a także wartości lokat, depozytów bankowych oraz kredytów udzielonych przez banki, z wyjątkiem pieniędzy w obiegu bankowym. Całkowita wartość pieniądza to inaczej podaż pieniądza. Poziom podaży pieniądza jest określany przez System Rezerwy Federalnej. Inflacja to wprost proporcjonalny stosunek podaży pieniądza do PKB, ale tylko jeśli PKB nie zmienia się.

Stopa inflacji

Stopa inflacji to procentowe określenie zmiany poziomu cen w kolejnych jednostkach czasu, najczęściej porównując dwa następne po sobie lata. Poziom cen to średnia ważona wszystkich usług i towarów w gospodarce. W pewien sposób jest to uogólnienie rzeczywistego stanu rzeczy, ponieważ nie wszystkie ceny muszą wzrosnąć lub zmaleć w jednakowym tempie. Przy wzroście cen w statystykach korzysta się najczęściej ze wskaźników cen, CPI (z ang. Consumer Price Index) lub PPI (z ang. Producer Price Index). Wskaźnik CPI to indeks zmian cen usług oraz towarów, natomiast wskaźnik PPI to indeks zmian cen ustanawianych przez producenta na różnych etapach wytwarzania danego towaru lub dobra. Stopa inflacji może być dodatnia lub ujemna. Stopa inflacji powyżej zera oznacza, że w danej gospodarce można zaobserwować inflację, czyli inaczej wzrost cen. Natomiast jeśli stopa inflacji jest poniżej zera, wtedy jest mowa o deflacji, czyli zjawisku przeciwnym do inflacji.

Jak obliczyć stopę inflacji

Stopę inflacji można obliczyć korzystając ze wzoru;

Stopa inflacji= [(poziom cen w ciągu roku t – poziom cen w ciągu roku t-1)/poziom cen w ciągu roku t-1]*100%

Legenda:

t – badany okres czasu,

t-1 – czas poprzedzający badany okres czasu

Przyczyny, rodzaje i skutki inflacji

Przyczynami inflacji między innymi są:

Źle rozplanowany budżet państwa (wpływy są mniejsze, niż wydatki).
Wzrost cen importowanych towarów, idzie za tym zwiększanie kosztów wyprodukowania dobra i jednocześnie wzrost cen.
Przesadne podnoszenie podaży pieniądza przez wypuszczanie na rynek pieniędzy z banku centralnego lub z banków komercyjnych.
Zbyt duży wzrost płac (płaca to minimalna stawka za godzinę, dotycząca osób zatrudnionych na umowę o świadczenie usług lub na zlecenie).
Błyskawiczny wzrost kosztów produkcji (np. wzrost cen surowców używanych do produkcji danego dobra).

Do skutków inflacji można zaliczyć:

Spadek wartości pieniądza, a co za tym idzie „kurczenie się” oszczędności pieniężnych, w tym również na niskooprocentowanych lokatach.
Utrudnione prowadzenie działalności gospodarczej.
Wzrost cen za towary i usługi.
Produkcja towarów zostaje ograniczona, ponieważ wzrastają koszty ich wytworzenia

Wbrew pozorom inflacja posiada również inne skutki. Zastanów się co zrobić, gdy wartość pieniądza maleje, a ty chcesz zachować swoje oszczędności. Mądrym posunięciem będzie zakup towarów, które raczej nie stracą na wartości. Tym samym efekt może być taki, że napędzisz sektor gospodarki produkujący takie dobra (nieruchomości, sprzęt specjalistyczny itd.)

Rodzaje inflacji można podzielić według różnych kryteriów:

Ze względu na tempo wzrostu inflacji:

Inflacja pełzająca – do 5% w skali roku.
Inflacja krocząca – od 5% do 10% w skali roku.
Megainflacja – od 15% do 50% rocznie.
Inflacja galopująca – od 50% do 100% w ciągu roku.
Hiperinflacja – ponad 100% rocznie.

Ze względu na przyczynę, na przykład:

Inflacja kosztowa – wzrost cen jest spowodowany idącym w górę kosztem produkcji towarów.
Inflacja popytowa (pieniężna) – niedostosowany popyt do podaży lub nadmierna ilość pieniądza w obiegu.

Ze względu na sposób przejawiania się i skutków inflacji:

Inflacja otwarta.
Inflacja tłumiona.
Inflacja ukryta.
Inflacja jawna.

Jest również deflacja, czyli ujemna inflacja.

Inflacja w Polsce

Inflacja w Polsce za 2020 rok wyniosła 3,4%. Po 2000 roku inflacja w naszym kraju nie przekroczyła 10% i w roku 2015 wynosiła prawie 1% na minusie.

Państwo może prowadzić działania mające na celu utrzymanie inflacji najbliżej wyznaczonego poziomu (celu inflacyjnego). Cel inflacyjny to założony przez rząd poziom procentowy, który państwo chce utrzymać. W Polsce cel inflacyjny ustala Rada Polityki Pieniężnej. Wartości statystyczne wskaźników i inflacji w Polsce możesz znaleźć na stronie Głównego Urzędu Statystycznego.

Najpopularniejsze sposoby inwestowania aby ochronić oszczędności przed inflacją to zakup nieruchomości, złota oraz obligacji skarbowych. Co do tych ostatnich to hitem są instrumenty pod nazwą „obligacje indeksowane inflacją”, które często znajdziecie w zdywersyfikowanych portfelach doświadczonych inwestorów.